Frágreiðing frá framløguni hjá Jens Paula kemur niðanfyri og tann frá Odd kann lesast her!

Í 2010 fór Faroe Seafood av knóranum og 800 fólk blivu uppsøgd beint áðrenn jól. Tað gingu tó bert fáir mánaðir, so bleiv Faroe Origin stovna av Varðanum, Framherja og Samherja. Varðin eigur 50%, Framherji 25% og Samherji 25% í Faroe Origin.

Tað arbeiða áleið 230 fólk hjá Faroe Origin, harav eru 75 mans umborð á skipunum, 120 fólk á virkinum í Runavík og 35 fólk á virkinum á Toftum. Fyritøkan hevur alla virðisketuna: veiðu av fiski, framleiðslu og egna sølu. Faroe Origin hevur seks partrolarar, Rók og Lerk sum eru bygdir í 1999 og 2000, Stelk og Bak, sum eru bygdir í 2002 og Heyk og Falk sum eru bygdir í 2008. Skipini hjá Faroe Origin eru tey nýggjastu í hesum partinum av flotanum, av tí at einki nýtt skip er komið í skipabólkin síðani 2008.

Faroe Origin er í fiskidagaskipanini og hevur áleið 1100 fiskidagar at ráða yvir. Fiska verður í bólki 2 sum eru par- og lemmatrolarar og veiðan er áleið 11.000 tons av botnfiskið um árið, harav upsin er nógv tann størsti parturin, umleið 9.000 tons. Umframt at felagið er partur av felagskvotu hjá bólki 2 tá tað kemur til makrel, so fiska teir eisini onnur fisksløg sum tosk, longu, brosmu, kongafisk, hýsu og svartkalva. Upsi verður framleiddur í Runavík og longa og toskur verða framleidd á Toftum. Virkið á Toftum er saltfiskavirkið og er fiskurin sum verður framleiddur har sera væl dámdur í Italia og Spania. Í Runavík verða 35-50 tons av upsa framleidd um dagin, bæði frystar og feskar vørur. Nærum hvørja viku verða feskir nakkar sendir í flamingokassum til Fraklands og Týsklands.

Hjá Faroe Origin verður allur fiskurin brúktur, einki verður koyrt vekk. 45-50% av fiskinum er restrávøra, tað vil siga høvd, ryggir og skræða. Høvdini og ryggirnir verða seld til FMP í Leirvík, har tey verða turkaði og síðani seld til marknaðin í Nigeria. Skræðan verður fryst og seld til Canada har hon verður brúkt til fiskagellatin. Jens Pauli segði at tað eru heilt sikkurt nógvir aðrir møguleikar við restrávøruni, t.d. kundu ryggir verið framleiddir til Petfood til hunda- og kettufóður, sum er ein vøra ið tað ber til at fáa góðan prís fyri.

Í framtíðarætlanunum hjá Faroe Origin eru:

• Ætlanir um at framleiða fleiri hávirðis- og dýrari vørur
• At arbeiða við at fáa BRC-góðkenning, tí at fleiri av kundunum ynskja tað og um man hevur tað góðkenningina so opnar tað fleiri dyr enn um man ikki hevur hana
• At automatisera framleiðsluna við færri fólkum, tí føroyska tímalønin er ikki so kappingarfør
• At arbeiða áhaldandi við at hækka góðskustøðið, og at betra um mannagongdirnar hjá felagnum, t.d. verður landaði fiskurin altíð góðskumettur og rættingar til mannagongdir, fyri at betra um góðskuna, verða gjørdar so skjótt sum til ber
• At gera nýíløgur í virkir og skip er eisini eitt ynski, men tað er ikki altíð so lætt, tí tað eru ikki so nógvir pengar at vinna í botnfiska vinnuni.

Jens Pauli endaði við at nevna at upsaveiðan í Føroyum er minkað nógv tey síðstu árini, frá at hava verið omanfyri 60.000 tonsum í 2005 til at vera 20.000 tons í 2019-2020. Orsøkin til minkingina er at fleiri økið eru stongd vegna ungfisk. Men tað finnast loysnir uppá hendan trupulleikan. Í 2013-14 vóru Heykur og Falkur hjá Faroe Origin við í eini verkætlan har annað skipið trolaði við rist og hitt uttan rist bæði á stongdum og ikki stongdum økjum. Royndirnar vístu at ristin sáldaði ungfiskin væl burturúr og hon vísti eisini, við videoupptøkum, at fiskurin sum svam ígjøgnum ristina var sprelllivandi táið hann fór ígjøgnum.

Tí reisti Jens Pauli spurningin um hví man ikki kann lata onkur økir uppaftur og royna við teimum teknisku loysnunum sum finnast fyri ungfisk, so sum at royna við rist? Í 2021 verða knapt 10.000 tons minnið fiskaði enn tað sum Havstovan og ICES meta kann fiskast burðardygt. Hvat fyri ávirkan fær hetta fyri aktørarnar í vinnuni og fyri Føroya land, spurdi Jens Pauli? Hann segði eisini at hann saknar kjakið frá fjølmiðlum og politikarum um botnfiskarí, tí tað er har at veruligu avbjóðingarnar eru innan føroysku fiskivinnuna.