Á skránni vóru tveir fyrilestrar:

1. Eirik Suni Danielsen, stjóri á Gjáargarði, greiddi frá virkseminum á Gjáargarði og hvussu fyritøkan er komin hartil sum hon er í dag. 
2. Guðrið Højgaard, stjóri í Visit Faroe Islands, umrøddi í síni framløgu hví tað er umráðandi at arbeiða við ferðavinnu í Føroyum nú og framyvir.

Virksemið hjá Gjáargarði

Eirik Suni hevur síðan 2004 átt og rikið Gjáargarð og eigur hann helvtina av fyritøkuni, ímeðan Atlantic Airways, Per Hansen og GreenGate eiga hina helvtina.

Gjáargarður er bygdur í 1984 sum vallaraheim. Tá Eirik Suni og hini yvirtóku húsið var tað bert opið í 2 mánaðar um árið, og skuldi virksemið í húsinum tí byggjast upp av nýggjum, tá Eirik Suni og hini yvirtóku tað.

Í byrjanini bleiv tikið ímóti øllum sløgum av gestum: har vóru fólk í tjaldi, vallarar, fólk í campingvogni, skeiðir, fundir osv. - starvsfólkini runnu sum fluga í fløsku fyri at fáa alt at ganga upp, tí teir ymisku bólkarnir høvdu so ymiskan tørv. Tað bleiv tí greitt at neyðugt var at finna útav hvat ið skuldi blíva serøkið hjá Gjáargarði. Valt bleiv at Gjáargarður skuldi vera hotell, umframt hýsa fundarvirksemi, bólkum og veitslum. Dentur bleiv lagdur á at konseptið hjá Gjáargarði skuldi vera einkult.

Fyri at fáa økonomi í hotelviksemið má kamarstalið vera omanfyri 25, sambært Eirik Suna. Fyrstu árini vóru bert 11 kømur á Gjáargarði, tí bleiv valt at byggja eina lon við 12 stórum kømrum í 2007, omanfyri “gamla” bygningin. Í hesum sambandi kann nevnast at hugtakið: “hugsa globalt og handla lokalt” veruliga kom til sín rætt. Tí Eirik Suni sum er útbúgvin bygningskonstruktør, teknaði sjálvur bygningin, og elementini blivu gjørd við Gjógv. Seinni hevur Gjáargarður fingið atgongd til 6 kømur afturat og hevur í dag 29 kømur at leiga út.

Eirik Suni kom inn á at bæði Sunda kommuna og bygdarfólkið hava tikið sera væl ímóti teimum, og at tey hava lagt seg eftir at hava eitt gott samband við bygdarfólkið frá byrjan. Bygdarfólkið verður bjóða inn á Gjáargarð til ymisk tiltøk, t.d. til jóla og til bygdarveitslur. Gjáargarður hevur eisini seinastu 3 árini verið í samstarvið við hagapartarnar omanfyri hotellið, soleiðis at ferðafólk hava kunna keypt eitt gongukort frá Gjáargarði, og hava teir sum eiga hagarnar so fingið eitt árligt gjald av hesum peningi. Hetta hevur rigga væl, men skal tó eftirmetast í summar. Sunda kommuna raðfestir ferðavinnuna sera høgt, og ger nógv fyri vinnuna í teimum smáu bygdunum í kommununi. Kommunan hevur m.a. gjørt ein veg sum førir beint yvir til Gjáargarð tá man kemur til bygdina, hetta fyri at sleppa undan at øll ferðslan skal koyra ígjøgnum bygdina.

Gjáargarður eins og aðrar fyritøkur hava ymiskar avbjóðingar, m.a. er tað at fáa fleiri gistingar vár og heyst, ein avbjóðing – um summarið er hetta ikki neyðugt, tí tá er hotellið fult. Ein avbjóðing er eisini at finna tey røttu starvsfólkini sum eru sinnaði at arbeiða meir um summarið og minni um veturin – tí Gjáargarður er stongdur 2-3 mánaðir um veturin. Næstu árini fer hotelkapasiteturin í Tórshavn at tvífaldast, úr 400 kømur upp í 800 kømur og var Eirik Suni spentur at síggja hvussu hetta kemur at ávirka gistingarnar við Gjógv. Eysturoyartunnilin kann eisini ávirka ferðafólkamynstrið í framtíðini, men bleiv hetta meir sæð sum ein møguleiki, tí tá fer at bera til at gera rundtúrar soleiðis at um tú skalt úr Havn til Gjáar, so nýtist tær ikki at koyra sama veg heim aftur - tað fer at bera til at koyra til Runavíkar ella Strendur á veg aftur til Havnar.

Til seinast segði Eirik Suni seg vera stoltan av at hava verið við til at bygt eina fyritøku upp frá botni til í dag at hava 7-8 ársverk, í eini bygd uppá 25 fólk. Driv’ið tað er: “at geva gestunum tað allar, allar besta upplivilsi, tí gesturin er okkara arbeiðsgevari!”. Ráðini frá Eiriki Suna til tey sum byrja nýggjar fyritøkur vóru, “Keep it simple” og verð áhaldandi – 10 ár má man rokna við at vera í gongd áðrenn fyritøkan byrjar at geva yvirskot!

Ferðavinna nú og framyvir

Fyrilesturin hjá Guðrið tók støðið í spurninginum: “hví skulu vit arbeiða við ferðavinnu?”. Høvuðsorsøkin sambært henni var at skapa búskaparvøkstur, tí ferðavinnan skapar nýggjar inntøkur í útlendskum valuta til Føroyar. Í løtuni telur ferðavinnan 6,4% av útflutningsvirðinum av vørum og tænastum. Ferðavinnan er ein lítil vinna, men hjá Visit Faroe Islands ynskja tey at blíva triðja beinið í føroyska búskapinum í framtíðini. Eitt annað sum er gott við ferðavinnuni sambært Guðrið er, at vinningurin verður verandi í FO, tá næstan allur ognarskapurin er føroyskur. Og vinnan hevur eisini ein annan konjuktur enn hinar vinnurnar. Eitt triðja argument er at man fjøltáttar arbeiðsmarknaðin, tað koma nakrar nýggjar fyritøkur inn, nýggj arbeiðspláss og tað skapar eisini nakrar kringvinnur. Og so kann ferðavinnan eisini skapa arbeiðspláss runt um alt landið - í dag eru áleið 600 ársverk og tað er bara frá tí innkomandi ferðavinnuni, ikki frá føroyingum sum ferðast í Føroyum ella uttanlands. Umframt hetta so kunnu arbeiðsplássini ongantíð flyta til onnur lond, tað ber ikki til at “outsourca” ferðavinnu, hon verður framleidd har sum ferðafólkini eru. Og so skapar vinnan eisini arbeiðspláss til tilflytarar og lesandi.

Visit Faroe Islands setti sær í 2012 trý mál at náa til 2020. Málini vóru at:

1. Ferðavinnan skal hava 1 mia. í umsetningi í 2020 (var 385 mio. kr. í 2011)
2. At gistingarnar skuldu vaksa frá 90.000 til 200.000
3. At útvega fleiri arbeiðspláss

Og hvussu hevur tað so gingið? Umsetningurin veksur, og í ferðavinnuni er tað soleiðis, sambært Guðrið, at um tú fært eina mió. eyka í umsetningi, so fært tú eitt eyka arbeiðspláss. Og tað passar sera væl við tølunum hjá Visit Faroe Islands, tí ferðavinnan hevur áleið 600 starvsfólk og 600 mió. í umsetningi. Her segði hon eisini at tey hava haft ein miðal vøkstur síðstu árini á áleið 10%, sum svarar til eina tvífalding av tí sum heimsmarknaðurin hevur, sambært tølum frá ST (World Tourist Organisation). Tað ljóðar øgiliga nógv, men av tí at ferðavinnan í Føroyum var so lítil í 2012, so er tað ikki so nógv. So vit hava einki at vera bangin fyri, vit eru ikki tað nýggja Ísland og tað koma vit heldur ikki at verða, seg]i Guðrið. Ferðafólk, sum ferðast frá Evropa til Amerika ferðast ofta umvegis Ísland, tað eru eini 30 flogfeløg sum flúgva til Ísland og er støðan heilt øðrvísi í Føroyum.

Um hugt verður eftir gistingunum, sum var tað næsta punktið á málsetninginum. So var málið at koma frá 90.000 gistingum upp á 200.000 gistingar. Har er talið nú komið upp á 175.000 gistingar, tá er AirBnb ikki við. Tað finnast ikki nøkur almen hagtøl fyri AirBnb, men sambært Guðrið so eru tað yvir 300 veitarar í Føroyum, og minst 15.000 gistingar. Tvs. at málið fyri 2020 nærkast tá tað kemur til gistingar. Hóast tað, so er gistitalið (belægning) alt ov lágt enn, tað er bert vaksið frá 40% í 2011 til 55% í 2016, 60% um vit bert taka høvuðsstaðarøki.

Tær 600 mio. kr. sum ferðavinnan hevur í umsetningi enda í høvuðsheitum innanfyri flutning, bæði til ferðaskrivstovur og til cruise, restin endar í gistingarhúsum og innanfyri mat og upplivingar. Tær fyritøkurnar sum leggjast afturat í ferðavinnuni eru í høvuðsheitum innan upplivingar og matarvinnuna. Og er hetta nakað sum vit føroyingar eisini fáa gleði av, bæði tá ið vit skulu starvsfólkaútferðir og tá vit skulu gera ymiskt saman við okkara nærmastu. Sambært Guðrið so eru tað fyritøkurnar sum arbeiða innan flutning og gisting sum hava tær sterkastu botnlinjurnar, men man sær eisini týðuliga at hetta eru smáar fyritøkur, við svingandi úrslitum, og roynir Visit Faroe Islands tí at gera alt fyri at tær skulu fáa so góðar fortreytir sum møguligt. Tað hugaliga er tó, at tað gongur framá og fleiri og fleiri fyritøkurnar kunna vísa á at tær geva yvirskot.

Føroyar er eitt trendy og autentiskt ferðamál sambært Guðrið, og metti hon tað vera gott, tí at eftirspurningurin eftir tílíkum ferðamálum er vaksandi. Tey ferðandi vilja hava nakað sum brýtur frá og nakað sum kennist trygt.

Ferðavinnan hevur, sum allar aðrar vinnur, nakrar avbjóðingar. Avbjóðingar eru m.a. at tað er brúk fyri at leingja sesongina soleiðis at fleiri ferðafólk koma til Føroyar um veturin - um summarið eru hotellini full, men um veturin eru nógv tøk hotellkømur. Flutningurin hevur verið ein fløskuhálsur, men síðan SAS byrjaði at flúgva til Føroya er hetta broytt, men tað hevur so gjørt at Atlantic Airways hevur eitt verri økonomiskt úrslit at vísa á. Hetta vísir hvussu viðkvom vinnan er. Ein onnur avbjóðing er, at tað byrjar at mangla skikkað arbeiðsmegi – serliga í framleiðsluni, fólk á gólvinum, kokkar, móttøkufólk, tænarar, køkshjálp, vaskifólk osv. og sær tað tí út til at vinnan má fáa útlendska arbeiðsmegi inn.

Síðan 2012 hevur Visit Faroe Islands nærum bert arbeitt við marknaðarføring og marknaðarmenning, fyri at marknaðarføra Føroyar sum ferðamannaland. Hetta bleiv valt tí í 2012 tá Guðrið bleiv stjóri søgdu fyritøkurnar í ferðavinnuni at tær manglaðu kundar. Men nú eru tey farin í gongd við at arbeiða við innlendis og produktmenning eisini, og eru tvey nýggj fólk sett í starv til tað uppgávuna.

Í 2013 bleiv brandið “Undiscovered, Unexplored and Unbelivable” til. Tað bleiv til út frá lýsingum frá 2000 ferðafólkum sum høvdu vitja Føroyar, so tað var ikki nakað sum tey á Visit Faroe Island sjálvi funnu uppá. Sæð í kontekstinum av at flestu ferðafólk, sum koma til Føroya, búgva í larmandi og dálkandi stórbýum, so eru Føroyar enn “Unexplored” sum ferðamál. Somuleiðis er brandið eitt lyfti til føroyingar um at Føroyar eisini í framtíðini skulu varðveitast soleiðis.

Visit Faroe Islands arbeiðir nógv við at marknaðarføra Føroyar á sosialu miðlunum, og hava tey næstan 400.000 fylgjarar á Facebook og Instagram. Hvørja viku fáa tey ein “instagrammara ella influencer” (sum sjálvur hevur nógvar fylgjarar), heim til Føroya. Hesir leggja so myndir út á profilin hjá Visit Faroe Islands og hjá sær sjálvum. Arbeitt verður eisini nógv við at fáa kendar útlendskar fjølmiðlar at vitja í Føroyum, í fjør vóru 250 fjølmiðlar á vitjan. Stórur dentur verður lagdur á, at fáa teir stóru viðurkendu fjølmiðlarnar at koma, her kann nevnast at New York Times vitjaði fleiri ferð í fjør, og eydnaðist tað í tí sambandi, at fáa teir at skriva at Føroyar verður næsta stóra ferðamálið í norðurlondum. Guðrið segði til seinast at hetta er ikki nakað sum kostar Visit Faroe Islands nógvan pening, tí tað verður gjørt í samstarvið við Atlantic Airways, hotellini og matstovurnar.